تلفیق پلی اتیلن (PERT یا PEX ) ، با آلومینیوم ، لوله های نسل جدید را به وجود آورد که در آن لایه آلومینیوم به وسیله چسب مخصوص در بین دو لایه PEX یا PERT استفاده شد.
این نوع لوله به ترتیب از 5 لایه (PERT یا PEX ) ، چسب ، آلومینیوم ، چسب و ( PEX یا PERT ) تشکیل شده و به همین دلیل به لوله 5 لایه معروف است. این لوله ها به دلیل دارا بودن فلز و پلیمر محاسن دو لوله فلزی و پلیمری را با هم دارد، بنابراین کلیه معایب این دو لوله از بین رفته است .
لولههای پنج لایه بهعنوان یکی از جدیدترین و پیشرفتهترین فناوریها در صنعت لولههای ساختمانی، جایگاه ویژهای یافتهاند. این لولهها با ساختاری چند لایه و ترکیبی از مواد مختلف، ویژگیهای منحصر به فردی از جمله مقاومت بالا در برابر خوردگی، انعطافپذیری، عایقبندی حرارتی و صوتی و طول عمر بالا را ارائه میدهند. در این مقاله، به بررسی دقیق ساختار، انواع، مزایا، کاربردهای لولههای پنج لایه پرداخته میشود تا شناخت جامعتری از این محصولات پرکاربرد در صنعت ساختمانسازی حاصل شود.
از اوایل دهه 70 میلادی به دلیل اینکه محققان تلاش داشتند لوله هایی عاری از عیب و همچنین اقتصادی در ساختمان استفاده کنند ، با بررسی لوله های پلی اتیلن و تغییر آنها، با شرایط ویژه ای به مواد پلی اتیلن ، هیدروکربن هایی با تعداد کربن بالای چهار (مثل اکتان) به عنوان کوپلیمر با درصد متفاوت در مقایسه با لوله های پلی اتیلن معمولی اضافه کردند.
این مواد نسبت به پلی اتیلن معمولی مقاومت مکانیکی ، شیمیایی و فیزیکی بالا و سختی زیاد در دماهای تا 80 درجه سانتیگراد است که تحت عنوان مواد پلی اتیلن با مقاومت حرارتی بالا PERT شناخته می شود.
پلی اتیلن با چگالی بالا (PERT) یک پلیمر گرمانرم است که با اصلاح ساختار مولکولی پلی اتیلن معمولی، توانایی تحمل دمای بالاتر را پیدا کرده است. این پلیمر که ساختاری شبیه رشتههای نخ بهم تنیده دارد، به دلیل نیروهای بین مولکولی قویتر نسبت به سایر پلی اتیلنها، مقاومت حرارتی بالاتری دارد. به همین دلیل، PERT تا دمای 80 درجه سانتیگراد در طولانی مدت پایداری خود را حفظ میکند. قابلیت بازیافت، انعطافپذیری و مقاومت در برابر خوردگی از دیگر مزایای این پلیمر هستند.
با توجه به خواص منحصر به فرد PERT، این ماده به طور گسترده در سیستمهای لولهکشی و گرمایش از کف مورد استفاده قرار میگیرد. برای جلوگیری از نفوذ اکسیژن به داخل لوله و افزایش طول عمر آن، لایههای داخلی PERT با مواد نفوذناپذیر پوشش داده میشوند. همچنین، با ایجاد پیوندهای عرضی در ساختار مولکولی پلی اتیلن، نوع دیگری از پلی اتیلن با مقاومت حرارتی بالاتر به نام PEX تولید میشود. این اصلاحات ساختاری باعث بهبود خواص مکانیکی و فیزیکی پلیمر و گسترش کاربردهای آن در صنایع مختلف شده است.
پلی اتیلن شبکهای (PEX) نوعی پلیمر پیشرفته است که از خانواده پلیاتیلنهای با چگالی بالا مشتق شده است. ساختار شبکهای این پلیمر باعث شده است که برخلاف پلیاتیلن معمولی، PEX در برابر حرارت، فشار و مواد شیمیایی بسیار مقاوم باشد. این مقاومت بالا به PEX لقب “طلای پلیمر” را داده است.
PEX به دلیل ساختار شبکهای خود، نمیتواند مانند سایر پلیمرهای گرمانرم ذوب شود و به همین دلیل قابلیت بازیافت ندارد. ایران نیز با دستیابی به فناوری تولید PEX، توانسته است در این زمینه پیشرفت قابل توجهی داشته باشد. شبکهای شدن ساختار پلیاتیلن در PEX باعث بهبود چشمگیر خواص مکانیکی و افزایش مقاومت در برابر ترک خوردگی شده است. اگرچه لولههای پلیمری مانند PEX و پلیپروپیلن مزایای بسیاری نسبت به لولههای فلزی دارند، اما محدودیتهایی مانند حساسیت به برخی مواد شیمیایی و محدودیت دمای کاری در دماهای بسیار بالا نیز دارند.
لولههای پنج لایه، به دلیل ترکیب لایههای مختلف پلیمری و فلزی، خواص مکانیکی و حرارتی بسیار خوبی دارند و در صنایع مختلف کاربرد گستردهای یافتهاند. با این حال، به دلیل اختلاف ماهیت این لایهها، چسبندگی ضعیفی بین آنها وجود دارد. برای رفع این مشکل و ایجاد یک اتصال محکم و پایدار، از چسبهای مخصوص لولههای پنج لایه استفاده میشود. این چسبها با ایجاد پیوندی قوی بین لایههای مختلف، باعث افزایش مقاومت لوله در برابر فشار، دما و خوردگی شده و طول عمر آن را به طور قابل توجهی افزایش میدهند.
لایه آلومینیوم ضریب انبساط حرارتی را کاهش می دهد. همچنین مانع عبور نور و اکسیژن شده و بدین صورت از تخریب اجزای تاسیساتی دیگر جلوگیری می کند.
این لایه آلومینیوم باید براساس استاندارد ، مقاومت کششی آن حداقل 100 مگاپاسکال انتخاب شود.
الف ) استحکام کششی : حداقل 100MPA یا 14600PSi
ب) درصد افزایش طول در نقطه پارگی : 20 درصد
ج) ضخامت : بین 0/3 – 0/2 میلی متر ( بسته به قطر لوله )
استفاده از آلومینیوم های آلیاژی که دارای استحکام بالا است، باعث استحکام بالای لوله و قابلیت جوش بهتر خواهد شد.
جوش طولی آلومینیوم بسیار مهم است و اگر لایه آلومینیوم بدون جوش استفاده شود ، در استحکام لوله ها نقش مهمی ایفا نمی کند.
طبق استانداردهای ملی ایران، لولههای پنج لایه که از چند لایه مختلف تشکیل شدهاند، باید مشخصات فنی دقیقی داشته باشند تا برای استفاده در سیستمهای آبرسانی ساختمانها مناسب باشند. این استانداردها، الزامات مربوط به مواد اولیه، روش تولید، ابعاد، تحمل فشار و دیگر ویژگیهای این لولهها را تعیین میکنند. هدف از این استانداردها، تضمین کیفیت، ایمنی و عملکرد مطلوب این محصولات است.
استاندارد شماره 13205-1 : پلاستیک ها – سیستم های لوله کشی برای تاسیسات آب گرم و سرد- پلی اتیلن با پیوند عرضی-(PE_X) قسمت1: اصول کلی
استاندارد شماره 13205-2 : پلاستیک ها – سیستم های لوله کشی برای تاسیسات آب گرم و سرد- پلی اتیلن با پیوند عرضی-(PE_X) قسمت2: لوله ها
استاندارد شماره 13205-3 : پلاستیک ها – سیستم های لوله کشی برای تاسیسات آب گرم و سرد- پلی اتیلن با پیوند عرضی-(PE_X) قسمت3: اتصالات
استاندارد شماره 13205-5 : پلاستیک ها – سیستم های لوله کشی برای تاسیسات آب گرم و سرد- پلی اتیلن با پیوند عرضی-(PE_X) قسمت5: همخوانی مجموعه لوله و اتصال با شرایط کاربری
براساس استاندارد 13205 -2 لوله باید از مواد پلی اتیلنی ساخته شود که در طی یا پس از تولید لوله دارای پیوند عرضی شده باشند قابل ذکر است که ساختار جدید این امکان را فراهم نمی کند که پلیمر را ذوب یا حل کند مگر اینکه ساختار آن ابتدا تخریب گردد بنابراین می توان با اندازه گیری درجه سفت شدگی میزان شبکه ای شدن را اندازه گیری کرد . مواد لوله باید مطابق استاندارد EN ISO 9080 یا معادل آن ارزیابی شود .
• تستهای M.F.I وچگالی در مواد اولیه و محصول
• تست کششی جهت استحکام لوله و جوش جهت ارزیابی مقاومت در برابر جدایش لایه های مختلف لوله
• تست فنر جهت بررسی کیفیت جوش و چسب
• تست کنده شدن جهت بررسی کیفیت چسب
• تست فشارکوتاه مدت بجهت تحمل فشار لوله
• تست فشار بلند مدت بجهت تحمل فشار لوله
• تست پنچری برای بررسی نداشتن سوراخ در رول تولیدی
• تست مارپیچ وپروانه در بررسی ساختار میکروسکوپی لوله
• تست ساچمه برای بررسی کیفیت داخلی لوله
• تست ابعاد برای بررسی کیفیت قطر داخلی٬خارجی و ضخامت دیواره و وضعیت ظاهری لوله
• تست اتصالات لوله
• تست ژل
• تست کشش در آلومینیم ٬بررسیکنترل ضخامت آلومینیم و کنترل کیفیت سطوح آلومینیم
• تست آب بندی لوله و اتصالات
• کنترل نشانه گذاری روی لوله ها و اتصالات
دستگاه تست ژل برای کنترل درصد ژل PEX بعد از تولید (Gel test apparatus for testing gel percentage after production)
مشخصات لوله پنج لایه چیست ( تلفیقی PEX – PERT )
لولههای پنج لایه به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، کاربردهای بسیار گستردهای دارند. این لولهها در سیستمهای گرمایش از کف، به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و انعطافپذیری، انتخابی ایدهآل هستند. همچنین، در سیستمهای سرمایشی، به دلیل عایقبندی مناسب، از هدر رفتن انرژی جلوگیری کرده و محیط را خنک نگه میدارند.
در ساختمانها، از لولههای پنج لایه برای انتقال آب گرم و سرد بهداشتی استفاده میشود، زیرا این لولهها بهداشتی هستند و در برابر خوردگی مقاومت بالایی دارند. در صنایع غذایی و دارویی نیز، به دلیل بهداشتی بودن و عدم واکنش با مواد غذایی، از این لولهها استفاده میشود. علاوه بر این، در سیستمهای آبیاری و برخی کاربردهای خاص در صنایع نفت و گاز نیز، لولههای پنج لایه کاربرد دارند.
سوپرپایپ
مستر پایپ
ایزی پایپ
ایزو پایپ
آتا پایپ
(پی ام کا) PMK
BTS
شما می توانید مقاله ای در ارتباط با بهترین مارک لوله پنج لایه در بازار یا کلیک بر روی آن بخوانید.
لولههای پنج لایه به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی مانند مقاومت بالا، انعطافپذیری و عایقبندی عالی، انتخاب بسیار مناسبی برای سیستمهای لولهکشی در ساختمانها و صنایع مختلف هستند. این لولهها از چند لایه مختلف تشکیل شدهاند که به آنها استحکام و دوام بیشتری میدهد. با توجه به مزایایی مانند نصب آسان، بهداشتی بودن و طول عمر بالا، لولههای پنج لایه به طور گستردهای در سیستمهای گرمایش، سرمایش و آبرسانی مورد استفاده قرار میگیرند و آیندهای روشن در صنعت ساختمانسازی دارند.
در زیر میتوانید پاسخ سوالات خود را بیابید. در غیر این صورت از ما بپرسید، ما همیشه به سوالات شما پاسخ خواهیم داد. (جهت ویرایش این قسمت به پیکربندی پوسته > تب متفرقه > سوالات متداول مراجعه نمایید.)